حافظ شیرازی، معروف به لسان الغیب، از جمله شاعران و حکمایی است که اقلب ایرانیان نام او را شنیده و حداقل آشنایی را با او دارند. حتی در بسیاری از موارد، دیوان اشعار حافظ و خواندن اشعار وی، در مراسم های مهم ما ایرانیان نقش بسزایی ایفا میکند. تفأل زدن به دیوان حافظ و شنیدن اشعار پرمغز و حکیمانه او، از جمله کارهای جذابی است که در هم نشینی های ما رخ میدهد.
در ادامه به بیان مختصر از روند و تاریخچه زندگی حافظ شیرازی خواهیم پرداخت.
بیوگرافی حافظ
خواجه شمس‌الدین محمد بن بهاءالدّین محمد حافظ شیرازی، معروف به لسان‌الغیب و ناظم‌الاولیا شاعر بزرگ و بلندآوازه سده هشتم ایران برابر با قرن چهاردهم میلادی است. همچنین او یکی از سخنوران نامی جهان به شمار میآید.
اطلاعات دقیق درباره جزئیات زندگی حافظ وجود ندارد اما نوشته اند که نیاکان او، در اصفهان بوده اند و خانواده وی در دوران حکومت اتابکان سلغری می زیسته اند. پس از چندی آنها به شیراز مهاجرت کرده و حافظ در کنار مادر خود زندگی را ادامه میدهد.
به دلیل تنگ دستی و نیاز به امرار معاش، حافظ در نانوایی مشغول کار میشود و پس از چندی به تحصیل کمالات و علم علاقه مند میگردد. در نوجوانی قرآن را با چهارده روایت آن، از بر کرده و از همین رو به حافظ ملقب گشته‌است.
غزلیات، اشعار، و دیوان حافظ
حافظ شیرازی را چیره‌دست‌ترین غزل سرای زبان فارسی میدانند. موضوع غزل وصف معشوق است و غزل‌سرایی را باید هنری ادبی دانست. استقلالی که حافظ از راه عرفان به غزل داده به میزان زیادی از ساختار سوره‌های قرآن تأثیر گرفته‌است، که آن را انقلابی در آفرینش اینگونه شعر دانسته‌اند.
دیوان حافظ که مشتمل بر حدود پانصد غزل، چند قصیده، دو مثنوی، چندین قطعه و تعدادی رباعی است، تاکنون بیش از 400 مرتبه به شیوه های مختلف، به زبان فارسی و دیگر زبان های جهان منتشر شده است. شاید تعداد نسخه های خطّی ساده یا تذهیب شده دیوان حافظ در کتابخانه های ایران، پاکستان، ترکیه و حتی کشورهای غربی از هر دیوان فارسی دیگری بیشتر باشد.نکته خاصی که در دیوان حافظ وجود دارد، کثرت نسخه هایی با مفردات و واژه های گوناگون است که این خصیصه باعث بروز تصحیحات متعدد و گاه متناقض هم در بین مصححان می شود.
شاید دوست داشته باشید
پروفسور مجید سمیعی متخصصی حاذق و پرتلاش
پروفسور مجید سمیعی فوق تخصص جراحی مغز و اعصاب یکی از نوابغ و کسانی است که به انسان درس پشتکار، همت و تلاش میدهد.
در دیوان حافظ کلمات و معانی دشوار فراوانی یافت میشود که هریک نقش اساسی و عمده‌ای در بیان و انتقال پیام‌ها و اندیشه‌های عمیق برعهده دارد.
| پیش از اینت بیش از این اندیشه عشّاق بود | مهرورزی تو با ما شهره آفاق بود |
| یاد باد آن صحبت شبها که با نوشین‌لبان | بحث سرّ عشق و ذکر حلقه عشّاق بود |
| پیش ازین کاین سقف سبز و طاق مینا برکشند | منظر چشم مرا ابروی جانان طاق بود |
| سایه معشوق اگر افتاد بر عاشق چه شد | ما به او محتاج بودیم او به ما مشتاق بود |
| حسن مهرویان مجلس گرچه دل می‌برد و دین | بحث ما در لطف طبع و خوبی اخلاق بود |
| شعر حافظ در زمان آدم اندر باغ خلد | دفتر نسرین و گل را زینت اوراق بود |
تاثیر قرآن در اشعار حافظ
در دیوان حافظ به ابیاتی برمی خوریم که به وضوح به تاثیر قرآن در زندگی او اذعان داشته است. بی تردید حافظ شیفته شیوایی زبان قرآن بوده و از صنایع و بدایع آن در شعر خود بهره برده است. بیشتر صنایع بدیع قرآن را که نزدیک به یکصد گونه دانسته اند، در دیوان حافظ میتوان یافت.
صبح خیزی و سلامت طلبی چون حافظ هرچه کردم همه از دولت قرآن کردم
……….
عشقت رسد به فریاد ار خود به سان حافظ قرآن زبر بخوانی با چارده روایت
………
ندیدم خوشتر از شعر تو حافظ به قرآنی که اندر سینه داری
منابع: ویکی پدیا | سیمرغ | نمناک
من می توانم…
روزهای زیبا در راه است…شرایط نمی تواند من را متوقف کند…
به امید فردایی روشن 🙂
سلام رفیق مارا فراموش کردی؟