اسفرزه یکی از گیاهان است و در ایران از جمله در بلندی‌های بالای ۲۵۰۰ متر در استان کهگیلویه و بویراحمد می‌روید. در زبان بلوچی به آن دانیچک می‌گویند و این گیاه در بلوچستان ایران و پاکستان به وفور رشد می‌کند که بلوچها تخم این گیاه را جهت رفع اسهال با ماست مخلوط کرده و به خورد بیمار می‌دهند که بسیار مؤثر است.
درباره اسفرزه
گیاهی است علفی و یک ساله، بدون ساقه یا دارای ساقه های کوتاه و برگ های باریک، دراز و نوک تیز، گل های کوچک و سفید رنگ بصورت سنبله های استوانه ای در راس دمگل که محتوی دانه هایی برنگ قهوه ای مایل به زرد می باشند.
اسفرزه دارای اسید گالیک و تانیک و نیز گلیکوزیدی به نام اوکوبین(Aucubine) در قسمت‌های مختلف و مقدار فراوانی لعاب است به طوری که با قرار گرفتن دانه در آب پوسته خارجی آن متورم می‌شود و پس از پاره شدن لعاب از آن خارج می‌گردد. در حدود ۳۰ درصد پوشش دانه اسپرزه را یک ماده جاذب آب تشکیل می‌دهد که لیزاب نامیده می‌شود و پس از خیس شدن و جذب آب، لعاب می‌دهد همین که دانه اسفرزه با آب آغشته شد در حدود ۱۰ برابر حجم خودش متورم می‌شود و به شکل لعابی در می‌آید.
خواص اسفرزه
اندام دارویی اسفرزه دانه های رسیده به رنگ قهوه ای متمایل به صورتی، و ترکیبات مهمی همچون موسیلاژ، ایروئید دارد.
عملکرد دارویی این گیاه ملین وحجم دهنده است و برای درمان های :
- یبوست مزمن
- درمان جایگرین برای انواع اسهال ها و سندرم روده تحریک پذیر و دیگر التهابات موجود در دستگاه معدی روده ای کاربرد دارد
- ضد باکتری
- کاهش دهنده کلسترول
- کاهش دهنده ی قند خون
روش مصرف اسفرزه
5 تا 10 گرم از دانه هی اسفرزه را در 150 میلی لیتر آب گرم برای مدت چند ساعت خیسانده و سپس آنرا میل میکنید. بلافاصله کمی بعد از آن یک یا دو لیوان دیگر آب میل کنید تا عملکرد آن به حداکثر برسد. مصرف مقدار متوسط اسفرزه 7.5 گرم در 240 میلی لیتر آب و به میزان 2-1 بار در روز است. برای کودکان 6-12 ساله این مقدار باید نصف شود.
عوارض جانبی اسفرزه
- در مصرف همزمان با سایر دارو های ممکن است جذب آنها را به تأخیر اندازد
- برای بیماران دیابتی بهتر است مصرف نشود.
نکته: برای درمان پبوست باید دانه ها با مقدار زیادی آب یا مایعات مصرف شود.
به امید فردایی روشن.
منابع: انجمن دارویان گیاهی / ویکی پدیا
من می توانم…
روزهای زیبا در راه است…شرایط نمی تواند من را متوقف کند…
به امید فردایی روشن 🙂
