در بخش‌های قبلی چگونگی کار گیربکس و گیربکس CVT را خدمت شما ارائه دادیم. در این بخش یکی دیگر از گیربکسها یعنی گیربکس AMT را موردبررسی قرار می‌دهیم. گیربکس AMT یک سیستم انتقال قدرت دستی یا اتوماتیک است یعنی اینکه فرآیند تعویض دنده‌ای که در سیستم دستی با کلاچ انجام می‌گیرد، در این سیستم با همان سیستم دستی است فقط کلاچ‌گیری و تعویض دنده توسط یک مجموعه رباتیکی انجام می‌گیرد.
تاریخچه گیربکس AMT
در سال 1996 گیربکس AMT توسط خودروسازی نام آشنا به نام BMW و تحت عنوان تجاری SMG برای اولین بار روانه باز شد. AMT یا Automated Manual Transmission ک به معنی سیستم انتقال قدرت دستی اتوماتیک است. امروزه با نیاز به کاهش مصرف سوخت و درنتیجه کاهش آلاینده زیست‌محیطی و افزایش راندمان کاری، خیلی از خودروسازهای مطرح جهان از این سیستم بر روی خودروها بهره می‌گیرند، هرچند که نسبت به گیربکس CVT کمتر به‌کار برده میشود. در کنار اینها رانندگی و کلاچ‌گیری را پشت ترافیک طولانی‌مدت راحت‌تر کرده و قطعاً سلامت جسمانی ازجمله ستون فقرات و زانوها را بیشتر تضمین می‌کند.
طرز کار گیربکس AMT
همان‌طور که در بخش گیربکس چیست گفته شد، دنده‌ها از جعبه‌دنده دستی و اتوماتیک قابل تعویض هستند. در جعبه‌دنده دستی تعویض دنده توسط یک پدال کلاچ و اهرمی که در دست راننده قرار می‌گرد انجام میشود اما این در سیستم اتوماتیک متفاوت است و با حذف عملیات کلاچ‌گیری به‌صورت فیزیکی به محاسبات کامپیوتری و سیستم الکتریکی محول شده است و خود سیستم می‌تواند دنده‌ها را سبک و سنگین کند. در گیربکس AMT واحدها و اجزایی برای کارهای مختلف تعریف‌شده‌اند:
شاید دوست داشته باشید
دژنراسیون ماکولا یا تباهی لکه زرد یا AMD ( age-related macular degeneration ) یکی از شایعترین علت کوری در جهان میباشد که دلیل آن…
- واحد کنترل انتقال قدرت یا TCU
سیستم باید بتواند در شرایط مختلف عمل نیم‌کلاچ را با توجه به دور موتور انجام داده و همچنین دنده‌ها را به‌صورت دستی تعویض کند که تمامی این کارها توسط همین بخش انجام می‌گیرد.
- واحد مکانیزم کلاچ برقی
این واحد برای سرعت مناسب و عملکرد مطلوب خودرو در زمان‌های مختلف تعویض دنده، ترمز گرفتن و یا حرکت درشیب و سربالایی، عمل گرفتن و رها کردن کلاچ را بر عهده دارد.
- سیستم تعویض دنده
عمل تعویض دنده را یک ربات ک متشکل از دو موتور DC مخصوص با سنسورهای تشخیص موقعیت و یک مکانیزم انتقال نیرو است بر عهده دارد.
در سیستم AMT واحد TCU که دنده را کنترل می‌کند و به‌طور کامل در اختیار دارد، یک خودرو با گیربکسی اتوماتیک در اختیار راننده می‌گذارد و راننده با گذاشتن دسته‌دنده به حالت D و فشردن پدال گاز می‌تواند حرکت خود را شروع کند. که در ادامه با توجه به میزان دور موتور خودرو به‌صورت اتوماتیک درزمانی مناسب برای تعویض دنده اقدام می‌کند.
مزایای گیربکس AMT
مزایای این گیربکس پیچیدگی فنی پایین و هزینه تعمیرات به مراتب کمتر درمقایسه با گیربکسهای اتوماتیک معمولی است. همچنین با توجه به اینکه کلاچ توسط سیستم درزمان مناسبی رها و گرفته میشود، طول عمر بیشتری نسبت به کلاچ در سیستم دستی دارد. در کشور ما گیربکس AMT زیاد مورد استفاده قرار نمیگیرد، اما شرکت خودروسازی سایپا برای خودروی پراید به تازگی از این گیربکسها استفاده کرده است. خودروهایی مانند برلیانس H220 و H230 و همچنین بعضی از خودروهای MVM نیز از این سیستم بهره میبرند.
پیمان غیاثی نیا
درباره نویسنده : پژوهشگر حوزه خودرو
من می توانم…
روزهای زیبا در راه است…شرایط نمی تواند من را متوقف کند…
به امید فردایی روشن 🙂