wikiwook | ویکی ووک

یک خودرو متشکل از قطعات مختلفی است که در کنار هم و با کارایی منظم این قطعات است، که شما میتوانید از پشت رول بودن هر ماشینی لذت ببرید.تو این بخش به تعریف یکی از اساسی ترین قطعه خودرو یعنی گیربکس یا جعبه دنده میپردازیم.

درباره ی گیربکس

گیربکس ماشینی است که یکی از اعضای سیستم انتقال قدرت می باشد وظیفه گیربکس تبدیل دور و گشتاور بوده، سیستم انتقال قدرت وظیفه دارد که قدرت (گشتاور) و دور موتور را از طریق میل گاردان به دیفرانسیل داده ونیروی چرخش به چرخ ها برسد و دور را کم، قدرت را زیاد یا بلعکس دور را زیاد و قدرت را کم کند. گشتاور تولیدی توسط موتور پس از انتقال توسط کلاچ به جعبه دنده می رسد.

اجزای تشکیل دهنده گیربکس

گیربکس شامل اجزای مهم زیر میباشد:

• شفت ورودی ( خروجی از کلاچ )
• شفت خروجی ( تمام دنده ها به طور هرز روی آن قرار دارند )
• برنجی ( هم دور کننده دور دو چرخ دنده برای تعویض دنده )
• توپی ( کشویی روی آن حرکت رفت و بگشتی میکند )
• کشویی ( به دنده ها قفل می شود و موجب تعویض دنده می شود )
• ماهک ( حرکت دسته دنده را به کشویی می دهد )
• محور زیر ( محوری است که دنده ها روی آن پرس شده اند )
• چرخ دنده ها
• برنجی ( هم دور کننده دور دو چرخ دنده برای تعویض دنده )

انواع گیربکس

از زمان های قدیم با انواع مختلف جعبه دنده ها مواجه بودیم، از جعبه دنده ها تک سرعته تا جعبه دنده های حال حاضر که به 6 و 7 سرعته هم میرسد. حالا چیزی که بیشتر مورد توجه قرار گرفته، رسیدن از گیربکس دستی به اتوماتیک میباشد که در ادامه هردو این جعبه دنده ها را تعریف میکنیم:

گیربکس دستی

گیربکس دستی بعنوان جعبه دنده استاندارد هم شناخته میشود و انتقال قدرت خروجی موتور به چرخ ها را توسط جمعی از چرخ دنده ها که روی دو میله یا شافت ورودی و خروجی قرار گرفته اند را انجام میدهند. در گیربکس های دستی و غیراتوماتیک تعویض دنده از طریق شافت ورودی و کلاچ زبانه دار و انتخاب چرخ دنده های مربوطه انجام می گیرد. عملیات انتقال قدرت توسط پدال کلاچ پایی انجام میگیرد.

گیربکس اتوماتیک

خودرو های دارای جعبه دنده اتوماتیک نیازی به تعویض دنده دستی ندارند. تعویض دنده در این سیستم ها به این شکل است که دسته دنده هوشمندی برای استفاده از سیستم کلاچ اتوماتیک نصب است که این دسته دنده هوشمند مجهز به سنسور بوده که وظیفه این سنسور جلوگیری از درگیری بی مورد دیسک و صفحه بوده که این امر سبب افزایش راندمان و طول عمر سیستم انتقال قدرت خودرو می‌شود. در سیستم کلاچ اتوماتیک عملیات کلاچ‌گیری به واسطه ضامن نصب شده ‌روی سر دنده بوده که در هنگام تعویض دنده راننده می‌بایست این ضامن را فشار داده تا عملیات کلاچ‌گیری به صورت اتوماتیک انجام شده و تعویض دنده به راحتی صورت پذیرد.

نویسنده :

پیمان غیاثی نیا

درباره نویسنده : پژوهشگر حوزه خودرو

منابع: ویکی پدیا