سلام به کاربران محترم سایت ویکی ووک. شاید یکی از اصطلاحات و یا عباراتی که زیاد شنیده ایم، وازه بروکراسی اداری یا همان کاعذ بازی اداری است. بروکراسی از دو واژه یونانی bureau به معنی دفتر کار مقامات اداری یا میز تحریر اداره و پسوند یونانی cracy به معنی حکومت کردن گرفته شده است. بنابراین بروکراسی یعنی حکومت اداری. در این پست میخواهیم مفید و مختصر، اما کاربردی درباره این اصطلاح توضیح دهیم.
تعریف بروکراسی
می توان گفت که اساسا بروکراسی در سه معنی متفاوت زیر به کار می رود:
- علوم سیاسی – حکومت به وسیله افراد ادارى
- جامعه شناسی – عقلایی شدن فعالیت جمعی
- برداشت عامیانه – قوانین خشک و بی روح
هرکدام از معانی این اصطلاح در جای خود کاربرد دارند اما آنچه که بیشتر مورد استفاده در جامعه است، برداشت عامیانه آن است بعلاوه آنکه این برداشت به عملکرد نامناسب و ناکارآمد برخی افراد در برخی ادارات نیز اشاره دارد.
بروکراسی ایده‌آل
بروکراسی زمانی ایده آل است که برای سازمان دهی مؤسسات اداری و خدماتی یک سیستم موفق به کار گرفته شود. ماکس وبر (Max Weber) جامعه شناس آلمانی با ارائه مدل ایده‌آل بروکراسی می‌خواست الگویی برای ارزیابی سازمان‌های بزرگ ایجاد کند.
شاید دوست داشته باشید
آکنه روزاسه نوعی بیماری مزمن پوستی است که باعث التهاب و قرمزی پوست می شود. این بیماری قابل درمان صددرصدی نیست اما میتوان آن را با…
خصوصیات بروکراسی
در یک سازمان دارای بروکراسی موفق موارد زیر مشهود است
- تقسیم کارصورت گرفته است
- سلسله مراتب وجود دارد
- ادارهٔ امور غیر شخصی است
- مالکیت سازمان در اختیار اعضا نیست
- کارکنان بر اساس توانایی و دانش فنی استخدام می شوند
- سوابق تصمیمات، اقدامات و مقررات اداری ضبط و نگهداری می شوند
ویژگی‌های بروکراسی
اگر بروکراسی به مفهوم اصلی آن اجرا شود، با خود وبژگی های زیر را به همراه خواهد داشت:
- وظایف اعضا در چارچوبی مشخص تعیین شده است
- سلسله مراتب کاملا روشنی برای سازمان وجود دارد
- افراد استخدام شده برای آن کار حرفه ای هستند
مدل‌های بروکراسی
بروکراسی به انسان به عنوان یک سیستم مدرن وماشین نگاه میکند . قوانین از پیش تعیین شده منجر به استفاده ماشینی از نیروی کار می شود.
هر سه مدل استفاده از نوعی سازمان یا رویه سازمان را برای کنترل فعالیت اعضاء به عنوان متغیر مستقل اساسی مورد پذیرش قرار می‌دهد. براین اساس در زمینه مورد بررسی یک مدل ماشینی هدف قرار داده شده‌است که در اثر آن کنترل فعالیت اعضاء به وسیله رهبران سازمان صورت گرفته و به نتیجه قابل پیش‌بینی یا غیرقابل پیش‌بینی منجر می‌شود.
مدل مرتون: در این مدل از بروکراسی ارتباطات اداری افراد کاسته شده و نقش ها جایگزین آن می شود همچنین سلسله مراتب انگیزه ای برای پیشرفت باقی نمی گذارند و مقررات سازمانی جزء شخصیت ذاتی اعضاء می‌شود.
مدل سلزنیک: در این مدل برای کنترل افراد از تفویض اختیار استفاده می شود. البته برای اعمال تفویض اختیار نیاز به افزایش سطح آموزش در زمینه‌های تخصصی است. در این روش هدف‌های فرعی واحدها نسبت به هدف‌های سازمان از اولویت بیشتری از نظر اعضاء برخوردار می شود
مدل گولدنر: در این مدل بر مقررات کلی و غیر شخصی تأکید می‌شود . از جمله نتایج اجرای این مقررات تمایل به رفع تکلیف در اعضاء است که در نهایت به ایجاد تقاضا برای نظارت از نزدیک منجر می‌شود.
منابع : ویکی پدیا
من می توانم…
روزهای زیبا در راه است…شرایط نمی تواند من را متوقف کند…
به امید فردایی روشن 🙂